Róża
W dawnych czasach róża budziła ogromny strach – przebiegała gwałtownie, często kończyła się śmiercią, a zmiany chorobowe najczęściej obejmowały twarz. Dziś, dzięki dostępności skutecznych antybiotyków, infekcja jest z powodzeniem leczona, choć w pewnych przypadkach może mieć skłonność do nawrotów lub przewlekłego przebiegu. Współcześnie róża najczęściej dotyczy policzków lub podudzi, ale zmiany mogą wystąpić również na ramieniu po mastektomii i usunięciu węzłów chłonnych. Szczególnie narażeni na rozwój choroby są ludzie młodzi i osoby starsze. Czynnikami sprzyjającymi zakażeniu są m.in. otyłość, nadużywanie alkoholu, choroby układu krążenia oraz poważne uszkodzenia skóry.
Jak przebiega róża?
Wielu dawnych odmian róży praktycznie już się nie spotyka, głównie dzięki skutecznemu leczeniu. Najbardziej niebezpieczna pozostaje róża ropowicza, podczas której tworzą się głębokie ropnie. W najcięższych sytuacjach może dojść do zapalenia powięzi i rozwoju martwiczego zakażenia tkanki łącznej – zwanego również paciorkowcowym cellulitisem. Infekcja może obejmować także błony śluzowe gardła czy narządów płciowych, prowadząc do ich uszkodzenia i obrzęku. Typowe objawy to intensywny, silnie odgraniczony rumień, ból i wzrost temperatury w miejscu zmiany, a także szybkie rozprzestrzenianie się infekcji. Często pojawiają się charakterystyczne "języczki" rumienia, a chorobie towarzyszy gorączka i dreszcze. W przypadku lokalizacji na twarzy zmiany zwykle zaczynają się na grzbiecie nosa i obejmują powieki. Na podudziach rozwój choroby jest wolniejszy, a obrzęk mniej nasilony. Typowe są również objawy zapalenia naczyń chłonnych i powiększenia węzłów chłonnych w pobliżu zmian.
Różne formy róży
W dzisiejszych czasach nietypowe formy róży należą do rzadkości, jednak w niektórych przypadkach mogą wystąpić pęcherze, zmiany krwotoczne lub martwicze. Dotyczy to szczególnie osób z cukrzycą, zaburzeniami odporności lub problemami krążenia. Czasami martwica obejmuje również okolice powiek. Najpoważniejszą postacią pozostaje róża ropowicza, w której zakażenie rozprzestrzenia się głęboko w tkankach, prowadząc do poważnych uszkodzeń.
Możliwe powikłania róży
Jednym z najczęstszych następstw róży jest trwałe uszkodzenie układu limfatycznego, powodujące zwężenie lub zamknięcie naczyń chłonnych. Skutkiem może być obrzęk oraz zwiększone ryzyko nawrotów choroby. Trwałe zmiany mogą obejmować twarz, powodując deformację nosa i górnej wargi (tzw. "wargę tapira"). Wczesne rozpoznanie i leczenie znacznie zmniejsza ryzyko powikłań. Przewlekła lub nawracająca róża jest często związana z nieusuniętym źródłem zakażenia lub niewłaściwie leczonym obrzękiem limfatycznym.
Jak odróżnić różę od innych chorób?
Róża może być mylona z innymi chorobami skóry, takimi jak kontaktowe zapalenie skóry, początki półpaśca, rumień wędrujący w boreliozie czy dziedziczny obrzęk naczynioruchowy. Zdarza się też, że podobne objawy występują w przebiegu różycy u osób pracujących z surowym mięsem lub rybami, albo w napadach rodzinnej gorączki śródziemnomorskiej.
Jak leczyć różę?
Podstawą leczenia róży są antybiotyki – podawane doustnie lub w cięższych przypadkach dożylnie. Paciorkowce, odpowiedzialne za infekcję, są wrażliwe na penicylinę, która pozostaje lekiem pierwszego wyboru. Osoby uczulone na penicylinę leczone są innymi antybiotykami, np. cefalosporynami lub makrolidami (erytromycyną, klarytromycyną). Leczenie trwa standardowo około dwóch tygodni, aby zmniejszyć ryzyko nawrotu. W razie ciężkich zmian na twarzy zaleca się ograniczenie mówienia i jedzenia, czasami stosuje się nawet żywienie pozajelitowe.
W leczeniu przewlekłej lub nawrotowej róży stosuje się długoterminową profilaktykę:
codzienne podawanie penicyliny G przez 15 miesięcy,
domięśniowe iniekcje penicyliny benzatynowej G co 3 tygodnie (przy konieczności dostosowania dawki u pacjentów z otyłością),
lub długoterminowe przyjmowanie erytromycyny przez 18 miesięcy.
W klinice Estetic Optima w Krakowie pacjenci mają dostęp do kompleksowej diagnostyki, indywidualnie dobranych terapii oraz pełnej opieki specjalistycznej.
FAQ
Jak rozpoznać pierwsze oznaki róży?
Typowe objawy to nagłe zaczerwienienie, bolesność, wzrost temperatury skóry oraz szybkie rozszerzanie się rumienia, często z towarzyszącą gorączką i dreszczami.
Czy róża jest zaraźliwa?
Sama róża nie przenosi się z osoby na osobę, jednak bakterie wywołujące zakażenie mogą być przeniesione przy kontakcie z uszkodzoną skórą.
Ile trwa leczenie róży?
W większości przypadków leczenie trwa około 14 dni, natomiast w sytuacjach nawrotowych lub przewlekłych kuracja może być znacznie dłuższa.
Czy możliwe są nawroty po wyleczeniu róży?
Tak, zwłaszcza jeśli doszło do trwałego uszkodzenia naczyń chłonnych lub istnieją dodatkowe czynniki ryzyka, takie jak otyłość czy cukrzyca. Regularne leczenie i profilaktyka znacząco zmniejszają ryzyko nawrotu.
