Zmiany w wyglądzie skóry mogą być objawem egzemy, która charakteryzuje się różnorodnym przebiegiem i nasileniem. Ważne jest, aby poznać jej objawy, wiedzieć, kiedy skonsultować się z lekarzem oraz jak skutecznie leczyć i łagodzić uciążliwe zmiany skórne.

Czym jest egzema?

Egzema to grupa schorzeń skórnych, które charakteryzują się stanem zapalnym skóry, zazwyczaj o podłożu alergicznym. Zmiany zapalne dotyczą głównie naskórka oraz warstwy brodawkowej skóry właściwej, a w przypadku egzemy, zwłaszcza na dłoniach i innych częściach ciała, często używa się określenia "wyprysk".

Gdzie może występować egzema?

Stan zapalny skóry może pojawić się niemal na całym ciele.

• Egzema na dłoniach

Zdarza się, że egzema występuje na dłoniach, twarzy czy stopach. Objawy choroby mogą się różnić w zależności od jej lokalizacji i nasilenia.

• Egzema na twarzy

Egzema na twarzy może przebiegać łagodnie, początkowo przeoczona, ale w innych przypadkach może powodować poważny dyskomfort.

• Egzema na stopach

  Czynnikami drażniącymi mogą być obuwie, nadpotliwość, infekcje grzybice.

Ważne jest to, że egzema nie jest chorobą zakaźną i nie można się nią zarazić.

Przyczyny egzemy – czynniki genetyczne i środowiskowe

Przyczyny pojawiania się egzemy w różnych miejscach, jak dłonie, twarz, stopy czy inne części ciała, mogą być trudne do jednoznacznego określenia. Wiele osób ma genetyczną predyspozycję do tego schorzenia, co wpływa na kondycję skóry. Uważa się, że główną przyczyną egzemy są alergie oraz czynniki środowiskowe.

Z tego powodu wyróżnia się dwa główne typy egzemy: endogenną (powstającą na skutek czynników genetycznych) i egzogenną (wywołaną przez kontakt z alergenami). Alergenami mogą być zarówno pokarmy, jak i substancje zawarte w kosmetykach czy materiały.

Objawy egzemy – jak ją rozpoznać?

• Pierwsze objawy

Objawy egzemy mogą różnić się w zależności od jej rodzaju i nasilenia. Wśród wczesnych oznak egzemy pojawiają się miejscowe zaczerwienienia, świąd i obrzęk skóry.

• Objawy przewlekłe 

Często skórze towarzyszy nadmierna suchość, małe ranki lub wysięk, zazwyczaj w postaci ropy. Egzema może również prowadzić do pojawienia się grudek, łuszczenia skóry i dużego dyskomfortu.

Fazy rozwoju egzemy

Egzema może przebiegać w trzech fazach: ostrej, podostrej i przewlekłej. W fazie ostrej, już kilka godzin po kontakcie z alergenem, pojawiają się zaczerwienienie oraz drobne pęcherzyki, które mogą ropieć. W fazie podostrej skóra zaczyna lekko się łuszczyć, a na rumieniach pojawiają się strupki. Faza przewlekła występuje, gdy stan zapalny utrzymuje się przez długi czas, prowadząc do przerostu naskórka i intensywnego złuszczania. W tym przypadku świąd skóry jest bardzo silny, co sprzyja drapaniu i powstawaniu nowych wykwitów.

Egzema u dzieci i dorosłych – różnice w przebiegu

Egzema może dotyczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych, niezależnie od wieku. U dzieci jest równie powszechnie diagnozowana, jak u dorosłych. Jej przebieg może mieć różne nasilenie i znacząco wpłynąć na codzienne funkcjonowanie. Egzema pojawia się na powiekach, stopach, dłoniach, plecach, nogach, a także brzuchu. Warto jednak dodać, że egzema u niemowląt zwykle zanika z wiekiem.

Egzema a łuszczyca – jak je odróżnić?

Złuszczająca się skóra może przypominać objawy łuszczycy, dlatego ważne jest, by skonsultować się z lekarzem w celu prawidłowego rozróżnienia tych dwóch odmiennych chorób skórnych. Łuszczyca jest wynikiem nadaktywności układu odpornościowego, który przyspiesza proces dojrzewania i obumierania komórek naskórka, co skutkuje ich szybszym złuszczaniem. W efekcie martwe komórki nie zdążają się naturalnie złuszczyć, ponieważ ciągłe powstawanie nowego naskórka nie daje im wystarczająco czasu na oddzielenie się.

Łuszczenie skóry może prowadzić do objawów przypominających egzemy, dlatego istotne jest, aby skonsultować się z lekarzem w celu prawidłowego rozróżnienia tych dwóch odmiennych schorzeń. Łuszczyca jest wynikiem nadmiernej aktywności układu odpornościowego, który przyspiesza proces dojrzewania i obumierania komórek naskórka, co powoduje ich złuszczanie. W efekcie, martwe komórki nie mają wystarczająco czasu na naturalne złuszczenie, ponieważ ciągła stymulacja wzrostu nowego naskórka nie pozwala im się oderwać.

Diagnostyka egzemy – jakie badania warto wykonać?

Aby rozpocząć skuteczne leczenie i złagodzić objawy egzemy, niezbędne jest jej prawidłowe zdiagnozowanie. Egzema na dłoniach, stopach czy twarzy jest diagnozowana na podstawie wyglądu skóry oraz szczegółowego wywiadu z pacjentem, który obejmuje informacje o częstotliwości występowania zmian, współistniejących chorobach oraz genetycznych predyspozycjach. Aby ustalić czynniki wywołujące reakcję alergiczną, lekarz może zalecić testy alergiczne, takie jak kontaktowe testy skórne. Alternatywą są badania mierzące poziom alergenowo-specyficznych przeciwciał IgE we krwi, które są bezpieczne, nieinwazyjne i pozwalają dokładnie zidentyfikować alergeny.

Leczenie egzemy – skuteczne metody

Leczenie egzemy powinno być dopasowane indywidualnie do pacjenta. Ważne jest określenie przyczyny alergii, a także wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych. Jeśli egzema jest spowodowana alergią, kluczowe jest unikanie alergenu, co wymaga szczegółowej analizy składów kosmetyków, detergentów czy żywności. W niektórych przypadkach może być konieczne leczenie odczulające, a w bardziej zaawansowanych przypadkach stosuje się leczenie wpływające na układ immunologiczny. Jednak najczęściej stosowaną metodą leczenia jest unikanie kontaktu z alergenami i łagodzenie objawów.

Pielęgnacja skóry z egzemą – zasady i rekomendacje

Skórę z egzemą, niezależnie od tego, czy zmiany pojawiły się na twarzy, stopach, dłoniach czy innych częściach ciała, należy odpowiednio pielęgnować. Właściwie dobrane kosmetyki wspomagają proces odbudowy bariery ochronnej skóry oraz chronią ją przed dalszymi uszkodzeniami i alergenami. Dermokosmetyki, które nie zawierają alergenów, substancji chemicznych, perfum czy barwników, są najlepszym wyborem w leczeniu egzemy. Produkty te mają silne właściwości nawilżające, regenerujące i ochronne, a ich stosowanie powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami lekarza. W przypadku ostrej egzemy, konieczne może być stosowanie recepturowych kremów lub żeli.

FAQ

Jakie są pierwsze objawy wystąpienia egzemy?

Pierwsze objawy egzemy to zaczerwienienie skóry, swędzenie, obrzęk oraz suchość skóry.

Jakie kroki podjąć przy zauważeniu pierwszych objawów?

Przy pierwszych objawach należy skonsultować się z lekarzem i unikać kontaktu z potencjalnymi alergenami.

Czy istnieje szansa na wyleczenie egzemy domowymi sposobami?

Domowe sposoby mogą pomóc złagodzić objawy, ale nie zastępują profesjonalnego leczenia.

Czy po egzemie zostają ślady?

Po egzemy mogą pozostać blizny, szczególnie w wyniku silnego drapania lub stanu zapalnego.